موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
بررسی عوامل مؤثر بر ضایعات نان در خانوارهای روستایی و شهری سیستان مطالعه موردی شهرستان زابل
1
18
FA
علیرضا
کرباسی
arkarbasi2002@yahoo.com
محمود
صبوحی صابونی
فاطمه
رستگاری پور
f.rastegaripour@torbath.ac.ir
10.30490/aead.2009.58832
نان کالایی است که درالگوی مصرفی تمام خانوارهای ایرانی وجود دارد و ضایعات آن باعث هدر رفتن قابل ملاحظه منابع ملی میشود. دراین مطالعه میزان ضایعات نان تافتون در شهرستان زابل و عوامل مؤثر بر آن بررسی گردید. اطلاعات مورد نیاز برای مطالعه از طریق تکمیل 200 پرسشنامه در منطقه سیستان در سال 1385 جمعآوری شد. نتایج نشان داد که میزان ضایعات نان در شهرستان زابل 14% مصرف روزانه برای هر خانوار است. همچنین ضایعات نان با تعداد نان خریداری شده در روز رابطه مستقیم و با تعداد دفعات مراجعه به نانوایی و ساعات صرف شده برای خرید نان در روز و سن همسر، رابطه غیرمستقیم نشان داد. افزون بر این، نانهای محلی نسبت به نانهای نانوایی ضایعات کمتری داشته است. یافتههای مطالعه نشان داد بهبود کیفی آرد تحویلی به نانواییها و همچنین افزایش ساعت کار نانواییها به منظور امکان عرضه نان تازه در تمام طول روز و در نتیجه افزایش تعداد دفعات مراجعه افراد به نانوایی، راهکارهایی مؤثر به شمار میآیند. طبقهبندی JEL : R0
ضایعات,نان,روستا,شهر,نان محلی
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58832.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58832_bce53af1c39be3d3650cfbf2d4c6a17c.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
تعیین اولویتهای سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادی استان ایلام با استفاده از تشکیل جدول داده – ستانده استان به روش گریت (GRIT)
19
43
FA
بهرام
حکمت
drahmati16@gmail.com
10.30490/aead.2009.58833
استان ایلام از جمله استانهای بسیار محروم است به گونهای که از لحاظ شاخصهای توسعهیافتگی در رده پایین استانهای کشور قرار دارد. بنابراین لازم است که با برنامهریزی صحیح، بخشهای اقتصادی رونق بخشِ توسعه استان شناسایی گردند و روی این بخشها سرمایهگذاری شود. برای بررسی ارتباطات بینبخشی از جدول داده ستانده منطقهای که به روش گریت (GRIT) استخراج شده، استفاده گردیده است. پس از تشکیل جدول داده - ستانده، با استفاده از ضرایب فزاینده اشتغال نوع اول و دوم و ضرایب فزاینده درآمدی نوع اول و دوم و همچنین ضرایب نسبی سرمایهبر و کاربر بودن بخشها، اولویت سرمایهگذاری بخشهای اقتصادی استان در سال 1383 مشخص شد. نتایج نشان میدهد که اولویت سرمایهگذاری در بخشها به ترتیب به بخشهای صنایع مواد غذایی و آشامیدنی و دخانیات، محصولات کانی غیرفلزی، محصولات اساسی فولاد و ذوب آهن و کشاورزی اختصاص دارد. طبقهبندی R1,C67 : JEL
جدول داده-ستانده,روش GRIT,اولویتهای سرمایهگذاری,فناوری سرمایهبر و کاربر
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58833.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58833_5f6bf9cb64d220cf5c38bde351cd90e4.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
پیشبینی قیمت محصولات کشاورزی مطالعه موردی پنبه و برنج و زعفران
43
72
FA
زکریا
فرج زاده
zakariafarajzadeh@gmail.com
ارکیده
شاه ولی
10.30490/aead.2009.58834
این مطالعه با هدف پیشبینی قیمت اسمی و واقعی محصولات کشاورزی شامل پنبه و زعفران و برنج برای دوره 1350-84 صورت گرفت. پس از بررسی ایستایی سریها، تصادفی بودن متغیرها با استفاده از دو آزمون ناپارامتریک والد-ولفویتز و پارامتریک دوربین-واتسون بررسی شد. براساس نتایج این آزمونها، تمامی سریهای قیمت اسمی محصولات یاد شده و همچنین سری قیمت واقعی پنبه به عنوان سریهای غیرتصادفی و قابل پیش بینی ارزیابی شدند. الگوهای مورد استفاده برای پیشبینی شامل ARIMA ، تعدیل نمایی یگانه، تعدیل نمایی دوگانه، هارمونیک، ARCH و الگوی شبکه عصبی مصنوعی است. بر اساس معیار کمترین خطای پیشبینی، الگوی ARIMA سریهای قیمت اسمی برنج و زعفران را بهتر از سایر روشها پیشبینی کرد. بهترین پیشبینی برای سریهای قیمت اسمی و واقعی پنبه نیز به ترتیب با استفاده از الگوهای شبکه عصبی مصنوعی و هارمونیک به دست آمد. مقادیر خطای پیشبینی حداقل برای هر یک از سریهای اسمی قیمت پنبه، برنج و زعفران و همچنین قیمت واقعی پنبه به ترتیب برابر با 08/30، 14/11، 46/4 و 78/14 درصد محاسبه شد. طبقهبندی JEL : C22 ، C32 ، C51 ، C53 ، D12 ، Q11
پیشبینی,قیمت,پنبه,برنج,زعفران,ARIMA,هارمونیک,تعدیل نمایی,ARCH,شبکه عصبی مصنوعی
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58834.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58834_012cacb62242946a572f4e5be65b8a91.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی مزرعه در شرایط ریسک و نبود قطعیت با استفاده از برنامهریزی خطی بازهای
73
92
FA
مصطفی
عماد زاده
emazir@yahoo.com
مهدی
زاهدی کیوان
mehdiqman@yahoo.com
کیومرث
آقایی
10.30490/aead.2009.58835
برای استفاده از مدلهای برنامهریزی ریاضی در تعیین الگوی بهینه کشت مزارع با توجه به شرایط ریسک و نبود قطعیت و وجود اطلاعات نادقیق و غیرقطعی میتوان از تکنیکهای جدید برنامهریزی فازی [2] و بازهای [3] استفاده کرد. در این پژوهش با بهرهگیری از تکنیک برنامهریزی بازهای و با توجه به آمار سالهای زراعی 1378تا 1384، الگوی بهینه کشت محصولات زراعیِ گندم، جو، ذرت، آفتابگردان، چغندرقند و سیبزمینی با در نظر گرفتن شرایط ریسک و دادههای نادقیق محاسبه شده است. این تحقیق بر روی مزرعهای به وسعت 85 هکتار واقع در استان همدان صورت پذیرفته است. نتایج نشان میدهد بر پایه مدل برنامهریزی بازهای، با توجه به شرایط ریسک و نبود قطعیت و محدودیتهای موجود، الگوی بهینه کشت شامل محصولات گندم و جو و سیبزمینی است. همچنین با افزایش ریسکپذیری کشاورزان، سطح زیرکشت محصول جو کاهش و سیبزمینی افزایش یافته و سود بیشتری نصیب کشاورزان شده است. باید گفت که نتایج بهدست آمده از مدل مذکور به شرایط دنیای واقعی نیز نزدیکتر است.
الگوی بهینه کشت محصول,ریسک و نبود قطعیت,برنامهریزی خطی بازهای
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58835.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58835_ce30367573c3b3945a6b76f48871b9da.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
بررسی اشتغالزایی بخشهای اقتصادی ایران با تأکید بر بخش کشاورزی
93
116
FA
علی اصغر
اسفندیاری
tarahomi2007@yahoo.com
فرهاد
ترحمی
tarahomi2009@gmail.com
10.30490/aead.2009.58836
در این تحقیق با به کارگیری آخرین جدول داده - ستانده ایران (1380)، پتانسیل اشتغالزایی، درآمدزایی و تولید بخشهای مختلف با استفاده از شاخصهای گوناگون بررسی میشود. در ضمن نقش بخش کشاورزی از لحاظ تولید، درآمد و اشتغال در میان دیگر بخشهای اقتصاد ایران نیز تبیین میگردد. نتایج نشان میدهد که بخش کشاورزی (1)، روغنها و سایر محصولات غذایی (5) و ساختمان (26) رتبه اول تا سوم اشتغالزایی را در میان بخشهای اقتصادی دارند. مقایسه کشش تولید کل و کشش اشتغال کل نشان میدهد که از 35 بخش اقتصاد ایران تنها 7 بخش کشش اشتغال بیشتر از کشش تولید دارند و این، همجهت با نظریه صندوق بین المللی پول (2002) است که بیان میدارد به رغم نرخ رشد بالای تولید در ایران، نرخ رشد اشتغال ناچیز است. طبقهبندی JEL : Q0 , J01 , D57, C67
بخش کشاورزی,اشتغال,کشش,داده – ستانده
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58836.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58836_5a67e83364d61ff9c2437ad47f280318.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
الگوسازی سریهای زمانی برای پیشبینی مصرف سیب و پرتقال در ایران
117
134
FA
حبیب اله
سلامی
hsalami@vt.ac.ir
حلیمه
جهانگرد
hjahaangard_61@yahoo.com
10.30490/aead.2009.58837
پیشبینی رفتار متغیرهای اقتصادی یکی از الزامات برنامهریزی برای آینده است که اغلب با استفاده از تکنیکهای سری زمانی انجام میشود، اما انتخاب نوع الگوی سری زمانی بردقت پیش بینی بسیار اثرگذار است. با این حال، در مطالعات بسیاری انتخاب الگو به صورت دلخواه و نه براساس یک روش نظاممند صورت گرفته است. هدف اصلی این مطالعه ارائه رویکردی سیستمی برای مشخص کردن الگوی مناسب سری زمانی برای پیشبینی مصرف دو محصول سیب و پرتقال است. به این منظور اطلاعات و آمار مصرف سرانه این محصول در دوره زمانی 1353-85 انتخاب و چگونگی استفاده از رویکرد یاد شده برای الگوسازی سریهای زمانی نشان داده شده است. در این راستا دقت پیشبینی الگوهای پیشنهادی بر مبنای رویکرد سیستمی با الگوی خودتوضیحبرداری - که معمولاً در مطالعات بدون توجه به این رویکرد و صرفاً به صورت دلخواه مورد استفاده قرار میگیرد - مقایسه شده است. نتیجه این مقایسه نشان داد که بهکارگیری رویکرد سیستمی میتواند به میزان قابل ملاحظهای دقت پیشبینی را افزایش دهد. در نهایت با استفاده از الگوهای انتخابی، مصرف سرانه سیب و پرتقال برای دوره زمانی 1386 تا 1395 پیشبینی شده است. طبقهبندی JEL : C22 ، C32 ، C51 ، C53 ، D12 ، Q11
الگوسازی سری زمانی,پیشبینی مصرف,پرتقال,سیب
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58837.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58837_30e0a377258a90cff2010dddbb7767a3.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی صنعتی ایران
135
154
FA
ماندانا
طوسی
مریم
اردستانی
maryardestani@yahoo.com
10.30490/aead.2009.58838
در این مقاله مزیت نسبی و شاخصهای حمایتی برای محصولات زراعی صنعتی شامل آفتابگردان، پنبه آبی، سویای بهاره آبی و چغندرقند در سطح ملی برای سال 83 با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی ( PAM ) محاسبه و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج مطالعه حاضر در خصوص شاخص مزیت نسبی ( DRC ) محصولات زراعی نشان میدهد که ایران در تولید محصولات پنبه آبی و سویای بهاره آبی دارای مزیت نسبی است؛ به عبارتی تولید محصولات فوق در داخل کشور باصرفهتر از واردات آنهاست، در حالی که آفتابگردان وچغندرقند دارای مزیت نیستند. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول ( NPC ) برای پنبه و سویا نشان میدهد که قیمت بازاری این محصولات کمتر از قیمت سایهای آنهاست؛ به عبارت دیگر سیاستهای دولت باعث شده است قیمت این محصولات در داخل کشور کمتر از قیمت مرزی در نرخ سایهای ارز باشد و مبین اعمال مالیات ضمنی بر تولیدکنندگان این محصولات است. نتایج شاخص حمایت اسمی نهادهها ( NPI ) در مورد محصولات زراعی مورد مطالعه نمایان میسازد که زارعان درخصوص نهادههای قابل تجارت مورد حمایت قرار گرفتهاند و به عبارتی کشاورزان این نهادهها را به صورت یارانهای و ارزانتر از قیمت مرزی آنها خریداری کرده و در تولید محصول مورد استفاده قرار دادهاند. شاخص EPC یا ضریب حمایت مؤثر نیز برای آفتابگردان و چغندرقند وجود حمایت مؤثر و هدفمند دولت از این محصولات و برای سایر محصولات عدم حمایت مؤثر و هدفمند دولت را نشان داده است. طبقهبندی JEL : , Q18 Q28
مزیت نسبی,شاخص حمایت اسمی محصول,شاخص حمایت اسمی نهاده,شاخص حمایت مؤثر,ماتریس تحلیل سیاستی
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58838.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58838_f765aa8201b3c6bd355fb0e906193d9b.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
ارزیابی کارایی نسبی استانهای کشور در دستیابی به اهداف برنامه سوم توسعه کشور در بخش کشاورزی
155
178
FA
داود
غلامرضایی
dgholamrezaei@modares.ac.ir
اسماعیل
شاه طهماسبی
10.30490/aead.2009.58839
ارزیابی روند حرکت استانها در برنامههای توسعه و به طورکلی روند حرکت کشور در این راستا مسئلهای است که در طول سالهای اخیر همواره با کم توجهی مسؤلان، سیاستگذاران و حتی پژوهشگران مواجه بوده است. گواه این مدعا نبود منابع کافی جهت قضاوت روند حرکتی در برنامه سوم توسعه است در حالی که نزدیک به سه سال از اتمام این برنامه میگذرد. در این پژوهش برای اولین بار در کشور به ارزیابی روند حرکت استانها در طول سالهای برنامه سوم کشور پرداخته میشود و بر این اساس استانهای کشور از نظر کارایی در دستیابی به اهداف خود در برنامه سوم توسعه، رتبهبندی میگردند و الگوی بهینه برای استانهای ناکارا به منظور حرکت به سمت مرز کارایی مشخص میشود. بدینمنظور بخش کشاورزی به عنوان بخشی تأثیرگذار و با داشتن اطلاعات قابل دسترس در بازه زمانی 1379 تا 1383 انتخاب گردید و این ارزیابی بر مبنای مدل ریاضی تحلیل پوششی دادهها صورت گرفت. نتایج حاکی از وجود تفاوت در کارایی استانها نسبت به یکدیگر در بهره گیری از نهادهها به منظور تولید در بخش کشاورزی است؛ به خصوص استانهای هرمزگان، تهران، قم و گیلان در این رتبهبندی کارایی قابل توجهی داشتهاند. طبقهبندی JEL : Q56, Q12, R15
تحلیل پوششی دادهها,کارایی نسبی,برنامه سوم توسعه
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58839.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58839_739337e151e1c3ca83992af0e88469d4.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
اندازهگیری و تحلیل سطح توسعه مناطق روستایی در استان کردستان با استفاده از روشهای تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی
179
202
FA
محمد امین
شریفی
amsharify@yahoo.com
کوهسار
خالدی
10.30490/aead.2009.58840
هدف این مقاله تعیین و تحلیل سطح توسعه و میزان عدم توازن آن در مناطق روستایی استان کردستان برای سطوح شهرستان و بخش در دو مقطع زمانی 1375 و 1385 است. برای دستیابی به چنین هدفی، 45 شاخص توسعه تعریف و سنجش شدند. در این باره ابتدا با استفاده از تکنیک «تحلیل عاملی» همخطی بین شاخصها حذف و شاخصهای اولیه به تعدادی فاکتور یا عامل خلاصه گردید و سپس با استفاده از تکنیک «تاکسونومی عددی» درجه توسعهیافتگی مناطق روستایی استان محاسبه و پس از آن میزان عدم توازنها با استفاده از «ضریب دوگانگی» تعیین و بررسی شد. نتایج نشان میدهد که مناطق روستایی استان در سطح شهرستان همگن است. اگرچه طی دو مقطع 1375 و 85 درجه توسعه نواحی روستایی استان در سطح شهرستان و بخش رشد داشته، اما ضریب دوگانگی حاصل مبین عدم توازن این رشد بوده به گونهای که تغییری ساختاری در رتبه و جایگاه شهرستانهای استان به لحاظ سطح توسعه مناطق روستایی اتفاق نیفتاده است. همچنین مناطق روستایی بخشهای محروم در سال 1375 کماکان در سال 1385 نیز محروم بودهاند و تغییر رتبه و جایگاه توسعه غالباً شامل بخشهای مرکزی شده است. این عدم توازن به ویژه منجر به اختلاف وضعیت توسعهیافتگی مناطق روستایی بخش مرکزی هر شهرستان با سایر بخشهای آن شده است. طبقهبندی JEL: H53, I18, I3, O14,P52,R11
توسعه روستایی,تحلیل عاملی,تاکسونومی عددی,استان کردستان
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58840.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58840_80376e0e2481ce3fe7cd0479bfa1b0e8.pdf
موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
2645-6443
17
3
2009
11
22
اندازهگیری و تحلیل عوامل مؤثر بر بهرهوری صنایع تبدیلی چای کشور
203
222
FA
محمدحسن
قلی زاده
gholizadeh@guilan.ac.ir
رضا
عباسی
مصطفی
ابراهیم پور ازبری
رضا
مهدوی
10.30490/aead.2009.58841
اندازهگیری بهرهوری به دلیل اهمیت آن در ارزیابی عملکرد سازمانها، همواره مورد توجه محققان بوده است. برای محاسبه بهرهوری دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. تحلیل پوششی دادهها که روشی غیرپارامتری است، با استفاده از بهینهسازی ریاضی، اقدام به سنجش بهرهوری واحدهای مورد نظر میکند. هدف از این تحقیق، اندازهگیری، شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر بهرهوری صنایع تبدیلی چای کشور است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که در سال 1384 میانگین بهرهوری کارخانههای چای برابر 71 درصد بوده است و 13 کارخانه بهرهور و 42 کارخانه غیربهرهور بودهاند. در ادامه با انجام آزمونهای آماری، عوامل مؤثر بر بهرهوری واحدها بررسی و تحلیل شد. در انتها نیز پیشنهادهای جامعی برای بهبود بهرهوری صنایع تبدیلی چای ارائه گردید. طبقهبندی JEL : D24, C10
صنایع تبدیلی چای,بهرهوری,تحلیل پوششی دادهها
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58841.html
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58841_84269d0ef4bb97840c63d0100b4dad89.pdf