TY - JOUR ID - 128458 TI - بررسی اقتصادی نقش تغییر نظام آبیاری در بهره وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن JO - اقتصاد کشاورزی و توسعه JA - AEAD LA - fa SN - 1022-4211 AU - شیخ زین الدین, آذر AU - دهقانپور, حامد AD - نویسنده مسئول و استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران AD - دکترای اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 30 IS - 3 SP - 267 EP - 286 KW - بهره وری آب KW - نظام آبیاری تحت فشار KW - شبکه آبیاری و زهکشی درودزن KW - شاخص CPD DO - 10.30490/aead.2023.354981.1353 N2 - شبکه آبیاری و زهکشی درودزن نقش مهمی در تولید محصولات کشاورزی استان فارس دارد، ولی به ‏دلیل نازل بودن ریزش‌های جوی و برداشت­ های بی­رویه و غیر اصولی آب، با مشکلات جدّی مواجه شده است. نظر به اهمیّت آگاهی از مقدار بهره­ وری آب مصرفی در راستای مدیریت منابع آب، در مطالعه حاضر، با استفاده از شاخص عملکرد به ازای واحد حجم آب (CPD)، به محاسبه بهره ‏وری آب کشاورزی در این شبکه آبیاری و زهکشی پرداخته شد؛ و به ‏منظور بررسی اثرات تغییر در نظام آبیاری «از سطحی به تحت فشار» بر متغیرهای موجود در شاخص بهره­ وری، از مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT) در سال زراعی 1393-1392 استفاده شد. یافته­ های مطالعه نشان داد که در نظام کشاورزی شبکه آبیاری و زهکشی درودزن، شاخص عملکرد به ازای واحد حجم آب بر حسب حاصل‏ جمع آب آبیاری و بارش مؤثر (CPDIP) برابر با 606/0 کیلوگرم در متر مکعب است؛ همچنین بر اساس نتایج مطالعه، تغییر نظام آبیاری از سطحی به بارانی می­تواند به‏ترتیب، به افزایش شاخص بهره ‏وری بر حسب تبخیر و تعرق واقعی (CPDET) و شاخص CPDIP به مقدار 23 و 46 درصد منجر شود. بنابراین، می‌توان گفت که یکی از اقدامات مهم در راستای بهبود بهره ­وری مصرف آب کشاورزی در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن توسعه نظام آبیاری بارانی است. UR - http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128458.html L1 - http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128458_294446f73f8c8f3046963e917aa65b55.pdf ER -