TY - JOUR ID - 128726 TI - عوامل مؤثر بر نرخ واقعی ارز در اقتصاد ایران JO - اقتصاد کشاورزی و توسعه JA - AEAD LA - fa SN - 1022-4211 AU - سخی, فاطمه AU - حسینی, سید صفدر AU - سلامی, حبیب اله AU - یزدانی, سعید AD - دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - نویسنده مسئول و استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - استاد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 30 IS - 4 SP - 107 EP - 141 KW - درآمد صادرات نفتی KW - تراز تجاری KW - کسری بودجه KW - حجم پول KW - مدل تصحیح خطای برداری (VECM) DO - 10.30490/aead.2023.359955.1465 N2 - نرخ واقعی ارز که تغییر و تحول قیمت‌ها و هزینه‌های نسبی را با یک پول مشترک اندازه می‌گیرد، مهم‌ترین معیار بررسی قدرت رقابت‌پذیری است. بر همین اساس، در مطالعة حاضر، با اتکا به شواهد موجود و مدل اقتصادسنجی، به بررسی عوامل تعیین‌کننده رفتار نرخ واقعی ارز در اقتصاد ایران پرداخته شد. در راستای هدف مطالعه، ابتدا محاسبة نرخ واقعی ارز و سپس، با بهره‌گیری از مدل تصحیح خطای برداری (VECM)، تحلیل تأثیر عوامل اقتصادی مهم بر آن طی دوره 1397- 1357 صورت گرفت. یافته‌ها حاکی از روند مستمر نزولی نرخ واقعی ارز طی حدود دو دهه اخیر (به ‏جز سال‌های 1391، 1396 و 1397) بود، که کاهش قدرت رقابت‌پذیری محصولات تولید داخل در مقایسه با کالاهای وارداتی را در پی داشته و این کاهش ناشی از تعدیل نرخ اسمی ارز نامتناسب با تفاضل تورم داخلی و خارجی است. یافته‌های پژوهش نشان از تأثیر منفی متغیرهای درآمد صادرات نفتی و تراز تجاری غیرنفتی و تأثیر مثبت متغیر نسبت حجم پول به کسری بودجه در بلندمدت در نرخ واقعی ارز داشت. توصیه می‌شود که نرخ واقعی ارز محاسبه ‏شده و تحلیل الگوی رفتاری آن در مطالعة حاضر برای براورد نرخ تعادلی ارز به‏ منظور ارزیابی سیاست‌های اقتصادی مانند سیاست‌های کشاورزی به ‏کار برده شود. UR - http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128726.html L1 - http://aead.agri-peri.ac.ir/article_128726_8c1a26b6d72709ea7ab4ea0df76d752f.pdf ER -