TY - JOUR ID - 60993 TI - بررسی آثار برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی در استان فارس : مطالعه موردی دشت داراب JO - اقتصاد کشاورزی و توسعه JA - AEAD LA - fa SN - 1022-4211 AU - شجری, شاهرخ AU - نجفی, بهاءالدین AU - چراغی, سید محمد علی AD - استادیار اقتصاد کشاورزی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی AD - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت AD - استادیارمهندسی آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، شیراز Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 25 IS - 4 SP - 37 EP - 57 KW - آب زیرزمینی KW - اضافه برداشت KW - درآمد KW - الگوی کشت KW - کیفیت آب KW - داراب DO - 10.30490/aead.2018.60993 N2 - بی‌توجهی به مدیریت آب‌های زیرزمینی و برداشت بی‌رویه آب از سوی آب‌بران آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی گسترده‌ای داشته است. استان فارس، به عنوان یکی از استان‌هایی که در تولیدات کشاورزی متکی به استفاده از آب‌های زیرزمینی است، با این مسئله به صورت حادی روبه‌رو بوده است. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله، آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی برداشت بی‌رویه آب در دشت داراب بررسی شد. در جمع‌آوری اطلاعات از  دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شد. در روش پیمایشی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای با نمونه 300 نفری از کشاورزان مصاحبه و پرسش‌نامه تکمیل گردید. افزون بر این، برای بررسی دقیق‌تر آثار کاهش سطح آب زیرزمینی بر کیفیت آب، نمونه‌ای از آب چاه‌ها مورد آزمایش قرار گرفت. برای رسیدن به اهداف مطالعه از روش " مقایسه قبل و بعد" استفاده شد. همچنین ارزیابی میزان افت سطح آب‌های زیرزمینی در نتیجه برداشت بی­رویه از آب­ با استفاده از هیدروگراف آبخوان آبرفتی دشت داراب و برآورد رگرسیون خطی بین ارتفاع تراز مخزن با سال‌های زراعی صورت گرفت. چگونگی تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت مذکور نیز با بهره‌گیری از کموگراف دشت داراب صورت پذیرفت. نتایج معادله رگرسیون خطی بین ارتفاع تراز مخزن و سال‌های زراعی نشان دهنده افت شدید ارتفاع مخزن با شیب نسبتاً تند و منفی است. بر اساس نتایج، درآمد کشاورزان 91 درصد کاهش یافته است. ارزیابی آثار اجتماعی ناشی از افت سطح آب‌های زیرزمینی از دیدگاه کشاورزان نشان داد که این مسئله در افزایش فقر،کاهش اشتغال و در نتیجه، افزایش مهاجرت نقش عمده‌ای داشته است.  UR - http://aead.agri-peri.ac.ir/article_60993.html L1 - http://aead.agri-peri.ac.ir/article_60993_89713bb44316447d21c74e0de4304cb5.pdf ER -