2024-03-28T17:57:47Z
http://aead.agri-peri.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=19855
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر تقاضای صادرات پسته ایران
اسماعیل
پیش بهار
قادر
دشتی
رحیم
ظهوری کهنموئی
حسین
راحلی
جواد
حسین زاد
چکیدهایران همواره از نظر تولید و صادرات پسته در جهان رتبه اول را به خود اختصاص داده است، اما بعد از حضور آمریکا در بازار این محصول، سهم ایران در بازارهای جهانی رفتهرفته تنزل پیدا کرده به طوری که علیرغم افزایش صادرات پسته ایران، سهم کشور از بازار جهانی این محصول از لحاظ ارزش از 58 درصد در سال 2000 به 31 درصد در سال 2008 کاهش یافته است که این امر نشان از تضعیف جایگاه ایران در بازارهای بینالمللی این محصول دارد. از این رو شناخت عوامل مؤثر بر تقاضای صادرات این محصول در طی سالیان گذشته میتواند به بهبود جایگاه کشور ایران در بازارهای جهانی کمک شایان توجهی کند. بدینمنظور برای بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر تقاضای صادرات پسته ایران، کشورهایی که بیشترین سهم واردات را از پسته ایران طی دوره زمانی 1997- 2006 داشتهاند انتخاب شدند و با استفاده از دادههای پانل اقدام به براورد تابع تقاضای صادرات این محصول شد. نتایج مطالعه نشان داد که عواملی نظیر قیمت صادراتی پسته ایران و شوک ناشی از وجود سم آفلاتوکسین در سال 2004 اثر منفی و معنیدار و متغیرهای قیمت جهانی پسته و درآمد سرانه واقعی اثر مثبت و معنیدار بر واردات پسته ایران داشتهاند. متغیر نرخ ارز نیز اثر معنیداری از خود نشان نداد. بنابراین توجه به سرمایهگذاری اصولی در تولید و بازار پسته (نظیر توسعه روشهای مناسب کاشت، داشت و برداشت و توجه به سم آفلاتوکسین) میتواند سهم صادراتی کشور را در بلند مدت تقویت نماید.طبقهبندی JEL: F12، Q17 کلیدواژهها: ایران، پسته، تابع تقاضای صادرات، دادههای پانل
2013
11
22
1
17
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58706_5d04f5466efdcde44a57bae94680b16a.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
بررسی رابطه بین کارایی (با بازده متغیر) تولید با اندازه واحد پرورش زنبور عسل مازندران
مجتبی
مجاوریان
حسین
سالاری بنا
چکیده ارزش غذایی بالای عسل، وجود بیش از 60 هزار تولیدکننده، رتبه اول تولید در منطقه و رتبه سیزده در جهان از جمله اهمیتهای تولید عسل در ایران به شمار میآیند. هدف از این مقاله تعیین میزان کارایی تولید عسل و رابطه آن با تعداد کندو در زنبورستانهای استان مازندران است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشگری در بین 50 تولیدکننده در سال 1389 در قالب نمونه گیری تصادفی به دست آمد. به منظور تبیین اهداف مطالعه از روش تحلیل پوششیدادهها استفاده شد. همچنین برای تعیین اثر اندازه (تعداد کندو) بر کارایی از مدل رگرسیونی ساده استفاده گردید. براساس نتایج، اغلب واحدها ناکارا بوده و میانگین کارایی 80 درصد و کمترین آن حدود 60 درصد است. همچنین نتایج تفاوت زیاد در کارایی واحدهای مختلف را نشان داده است. بررسی تأثیر اندازه برکارایی حاکی از وجود رابطه Uمعکوس بین کارایی و اندازه زنبورستان است. تعداد بهینه کندو در هر زنبورستان برای حداکثر کارایی 407 عدد است که حدود 84 درصد از زنبورداران کمتراز رکورد فوق هستند و لذا پیشنهاد میشود سیاستگذاری به سمت واحدهای بزرگتر متمرکز شود.طبقه بندی JEL: D22, D24, L25 کلیدواژهها: عسل، اندازه اقتصادی، کارایی، مازندران
2013
11
22
19
34
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58707_8b703c72cb03b76d3ed1e7c46d7ccb89.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
آثار افزایش قیمت حاملهای انرژی بر بخشهای کشاورزی و صنایع غذایی
زهرا
نعمت الهی
ناصر
شاهنوشی فروشانی
عذرا
جوان بخت
محمود
دانشور کاخکی
چکیدهبا توجه به افزایش فشار هزینهای ناشی از پرداخت یارانه توسط دولت، کاهش پرداختهای یارانهای و هدفمندسازی آن در دستور کار دولت قرار گرفت. از این رو به دلیل اهمیت بخشهای کشاورزی و صنایع غذایی در تأمین غذای جامعه و امنیت غذایی، در مطالعه حاضر آثار افزایش قیمت حاملهای انرژی بر تولید، سرمایهگذاری و قیمت محصولات در بخشهای کشاورزی و صنایع غذایی بررسی شد. در این راستا الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) به کار رفت. پایه آماری الگوی تعادل عمومی مطالعه حاضر، ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) سال 1380 است. نتایج نشان داد با افزایش قیمت حاملهای انرژی، هزینههای واسطه در بخشهای کشاورزی و صنایع غذایی افزایش و به دنبال آن تولید به شدت کاهش مییابد. کاهش تولید، تقاضای نهاده سرمایه و سرمایهگذاری را کاهش و واردات کالاهای اساسی صنایع غذایی را افزایش داده است. با توجه به نتایج مطالعه، حمایت از بخشهای فوق به شیوههای مختلف مانند معافیتهای مالیاتی و اعطای وام و تسهیلات ویژه جهت بهبود در روشهای تولید پیشنهاد میشود.طبقهبندی JEL: H23 ,E20 ,D58کلید واژهها: حاملهای انرژی، کشاورزی و صنایع غذایی، تعادل عمومی، هدفمندسازی یارانه
2013
11
22
35
58
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58708_6bf3e855f80e1ea36a8819ee685f12d8.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
تدوین الگوی اقتصادسنجی کلان بخش کشاورزی با تأکید بر زیربخشهای اصلی: رویکردی بر تکنیک همجمعی
کامبیز
هژبر کیانی
الهام
غلامی
علیرضا
مرادی
چکیدهدر این مقاله تدوین الگوی اقتصادسنجی کلان بخش کشاورزی ایران با تأکید بر زیربخشهای آن مد نظر قرار گرفته است. در این راستا، کل بخشهای اقتصادی به سه گروه کشاورزی، نفت و سایر بخشها تقسیم و بخش کشاورزی نیز در قالب چهار زیرگروه زراعت، دامپروری و شکار، جنگلداری و ماهیگیری در نظر گرفته شد. معادلات مربوط به طرف عرضه و تقاضای بخش کشاورزی براساس بازارهای کالاو خدمات، بازار پول، نیروی کار، بازار ارز در قالب 68 معادله (58 معادله رفتاری و 10 اتحاد) تصریح و با اطلاعات سالهای 1360 الی 1387 به روش تکنیک همجمعی به صورت ایستا و پویا براورد شدند. نتایج براورد نشان میدهد که بین متغیرهای الگو روابط بلندمدت وجود دارد و ضرایب از لحاظ آماری معنیدار و منطبق بر انتظارات تئوریک هستند. میزان اعتبار الگوی براورد شده با استفاده از شبیه سازی پویا به صورت درون نمونهای برای دوره 1360-1378 بررسی شد. نتایج محاسبه شاخص تایل برای برخی از متغیرها نشان میدهد که الگو توانسته است روند حرکت واقعی متغیرهای درونزا را در کل دوره مورد بررسی به نحو بسیار نزدیکی شبیه سازی کند. نتایج حاکی از این است که سیاست ارزی اعمال شده در الگو از طریق افزایش نرخ ارز اسمی رسمی موجب افزایش صادرات در بخش کشاورزی در سالهای اولیه و کاهش آن در سالهای آخر می شود. به علاوه، تدوام افزایش نرخ ارز منجر به کاهش واردات و به دنبال آن کاهش ارزش افزوده بخش کشاورزی و زیربخشهای آن می شود.طبقه بندی JEL: C51,Q11, C32 ,C53کلید واژهها: الگوی اقتصادسنجی کلان، بخش کشاورزی، تکنیک همجمعی، شبیهسازی پویا
2013
11
22
59
87
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58709_a27313bdf49069a574a6d9436c654f9a.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
پیش بینی قیمت گوجه فرنگی: مقایسه روشهای تلفیقی شبکه عصبی - خودرگرسیونی و ARIMA
ولی
بریم نژاد
ملیحه
بکشلو
چکیدهدر این مطالعه کارایی روش ARIMA و شبکه عصبی خودرگرسیونی در پیشبینی قیمت خردهفروشی محصول گوجه فرنگی مقایسه شدند. دادههای مورد استفاده شامل قیمتهای هفتگی خرده فروشی گوجه فرنگی طی سالهای 1388تا 1389 بوده که از سازمان میادین میوه و تره بار تهران گردآوری شد. نتایج مطالعه نشان داد که مدل غیرخطی شبکه عصبی خودرگرسیونی (NNAR) در پیشبینی قیمت خردهفروشی گوجهفرنگی دارای خطای پایینتر است و در نتیجه کاراتر از ARIMA عمل میکند. طبقه بندی JEL :C22 ، C45، C53، Q11کلید واژهها: پیشبینی، قیمت، گوجه فرنگی، شبکه عصبی خود رگرسیونی ، ARIMA
2013
11
22
89
103
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58710_fc9630c8bda2154a02d381ad85e527a9.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
محاسبه میزان کلی حمایت داخلی و بررسی رابطه علیت آن با میزان رشد تولید گندم در ایران
سید حامد
سادات باریکانی
آرش
آذری
بهاره
ایران نژاد
چکیدههدف اصلی این مطالعه، محاسبه میزان حمایت از تولیدکنندگان گندم و بررسی اثر آن بر میزان رشد تولید این محصول میباشد. از این رو میزان کل حمایت داخلی (AMS) گندم طی دوره 1368-1388 محاسبه و با استفاده از روش علیت گرنجری هسیائو، وجود رابطه علیت بین میزان حمایتها و میزان رشد تولید آزمون شد. همچنین با بهرهگیری از الگوی تصحیح خطا، روابط بلند مدت بین متغیرها بررسی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رشد حمایتها بر رشد تولید گندم و رشد عملکرد تولید تأثیری نداشته است، در حالی که رشد حمایتها موجب رشد سطح زیر کشت محصول گندم در دوره مطالعه شده است. بر اساس نتایجبه دست آمده میتوان گفت سیاستهای حمایتی محصول گندم نتوانسته است اهداف مورد نظر سیاستگذار را براورده سازد؛ بنابراین تجدید نظر در سیاستهای حمایتی در جهت توجه بیشتر به افزایش عملکرد در واحد سطح و انتقال یارانهها از مرحله تولید به سایر مراحل نظیر بازاریابی و توزیع پیشنهاد میگردد. طبقهبندی JEL : F13, Q18, Q17کلیدواژهها: سیاستهای حمایتی، شاخص AMS، رابطه علیت، روش هسیائو، الگوی تصحیح خطا
2013
11
22
105
127
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58711_72865783b1425917fb91450cbbc0ad08.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
قدرت بازار ایران در بازار جهانی زعفران
سید نعمت اله
موسوی
مهدی
جوکار
ذکریا
فرج زاده
چکیدهاین مطالعه با هدف ارزیابی قدرت بازار ایران در بازار صادراتی زعفران صورت گرفت. به این منظور از شاخص لرنر و همچنین تصریح قیمت صادراتی زعفران ایران استفاده شد. برای محاسبه شاخص لرنر ابتدا تابع تقاضای زعفران ایران برآورد گردید. همچنین درتصریح قیمت صادراتی زعفران، اثر نرخ ارز بر قیمت صادراتی با استفاده از تحلیل رگرسیون تعیین شد. در تصریح تابع تقاضای واردات و قیمت صادراتی زعفران از دادههای ترکیبی گروهی از کشورها در دوره 1994 -2008 استفاده شد. در تابع تقاضای واردات مشاهده شد که به ازای 1 درصد افزایش تولید ناخالص انتظار میرود تقاضای زعفران ایران حدود 2/2 درصد افزایش یابد. مقدار شاخص لرنر حدود 3/0 به دست آمد که حاکی از وجود قدرت بازار ایران است. تصریح تابع قیمت صادرات نیز بهطور قطعی حاکی از قدرت بازار ایران در بازار صادراتی زعفران است به گونهای که ایران میتواند میان بازارهای مختلف، سطوح مختلفی از قیمت را اعمال کند. طبقه بندی JEL : D42، L12، Q17کلید واژهها: ساختار بازار، قدرت بازار، زعفران، ایران
2013
11
22
129
149
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58712_9386def1effc541ac17f7e1999ce78e9.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
بررسی و ارزیابی سیاستهای حمایت از کلزا در ایران
غلامرضا
یاوری
الهه
آجودانی
محمد
خالدی
چکیدهمطالعه حاضر با هدف بررسی شاخصهای حمایتی تولید محصول کلزا دراستان گلستان باداشتن بیشترین سطح زیرکشت به عنوان نماینده تولید درکشور، طی دوره 1382-1386 انجام گرفته است. به این منظور تأثیر مداخلات دولت بهصورت یارانههای پرداختی و مالیاتهای دریافتی درتولید کلزا با استفاده ازماتریس تحلیل سیاستی (PAM)در قالب شاخصهای حمایتی بررسی شد. نتایج شاخصهای ضریب حمایت اسمی از محصول، ضریب حمایت اسمی از نهاده و ضریب حمایت مؤثر در دوره مورد نظر نشان دادکه به نهادههای تولید، یارانه تخصیص داده شده، اما بر ارزش افزوده تولید کلزا طی دوره 1382-1385 مالیات غیر مستقیم وضع شده است. علاوه بر این، در سال 1386 مجموع آثار مداخله دولت در بازار محصول و بازار نهاده به نفع تولیدکنندگان کلزا بوده است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که سیاستهای گذشته و جاری بخش کشاورزی ایران در راستای توسعه سطح زیر کشت و تولید از راه دخالت هر چه بیشتر در ساز و کار بازار و ایجاد انحراف در قیمت نهادهها و ستاندههای کشاورزی بوده، در حالی که عملاً این سیاستها در جهت بهبود سطح زیرکشت و عملکرد موفق نبوده است. با توجه به یافتههای پژوهش پیشنهاد میشود که در نحوه اعطای یارانه به تولیدکنندگان محصولات زراعی تجدیدنظر و در جهت حذف یارانههای اضافی اقدام شود. همچنین با توجه به سطح زیرکشت گندم دیم، در افزایش عملکرد آن ازطریق توصیههای کارشناسی و یا تخصیص بهینه نهادهها وعوامل تولید اقدام شود.طبقه بندی JEL :F40کلیدواژهها: شاخصهای حمایتی، ماتریس تحلیل سیاستی، کلزا
2013
11
22
151
172
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58713_cb557798740e85b651fe2037fcadac92.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
ارزیابی گرایش پیازکاران دشت تبریز به ریسک با استفاده از مدل غیرخطی میانگین- انحراف معیار
قادر
دشتی
فهمیه
خاکسار خیابانی
چکیدهتوجه به ریسک و ابعاد آن در تحلیلهای اقتصاد کشاورزی باعث میشود که تولیدکنندگان برنامههای مناسبتری را برای مقابله با ریسک، برگزینند و اجرا کنند. پیاز یکی از محصولات زراعی پرمصرف کشور است. در این تحقیق جهت بررسی گرایشهای ریسکی پیازکاران از رهیافت پارامتری و مدل میانگین-انحراف معیار پیشنهادی ساها استفاده شد. برای نیل به این هدف از اطلاعات جمعآوری شده از 233 تولیدکننده پیازکار به روش نمونهگیری تصادفی دومرحلهای در سال زراعی 1388-1389 بهره گرفته شد. نتایج حاکی از ریسکگریز بودن کشاورزان بوده که این ریسکگریزی با افزایش ریسک این فعالیت افزایش یافته و با افزایش درآمد کشاورزان کاهش یافته است. بدین ترتیب اتخاذ تدابیر کاهشدهنده ریسک تولید محصول پیاز نظیر بیمه، توصیه میشود.طبقهبندی JEL : D21, D81کلیدواژهها: پیاز، دشت تبریز، گرایشهای ریسکی، مدل میانگین- انحراف معیار
2013
11
22
173
189
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58714_733f3c0ce3686c55ece662d56c765b17.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1392
21
3
اثر نرخ رشد بخشهای اقتصادی و آزادسازی تجاری بر کاهش فقر در ایران
علی اکبر
سروری
علی رضا
کرباسی
محمود
دانشور کاخکی
حکیمه
هاتف
چکیده با توجه به اینکه کاهش فقر و نابرابری توزیع درآمد از اولویتهای مهم به ویژه در کشورهای در حال توسعه است، در مطالعه حاضر آثار رشد بخشهای اقتصادی و آزادسازی بر شاخصهای فقر و توزیع درآمد ارزیابی شد. به این منظور به پیروی از الگوی مطالعه ماتهور (2003)، تأثیر متغیرهای مختلف بر شدت فقر و ضریب جینی با استفاده از روش حداقل مربعات در دوره 1338-1387 بررسی گردید. نتایج نشان میدهد که در بلند مدت آزادسازی میتواند منجر به توزیع بهتر درآمد و در نتیجه کاهش فقر شود. بخش کشاورزی از بخشهای بزرگ اقتصادی است و اغلب افراد فقیر در بخش کشاورزی مشغولاند، بنابراین رشد بخش کشاورزی و سپس افزایش درآمد در این بخش برای موفقیت سیاستهای کاهش فقر اهمیت دارد. همچنین برآوردها نشاندهنده اثر مثبت آزادسازی تجاری، درآمد سرانه و ارزش افزوده بخش کشاورزی بر کاهش فقر است؛ بنابراین در صورتی که کاهش فقر هدف مورد نظر سیاستمداران باشد، رشد و توسعه بخش کشاورزی نسبت به سایر بخشها و همچنین کمک به آزادسازی اقتصاد در بلندمدت میتواند تأثیرات مثبتی بر کاهش فقر داشته باشد. طبقه بندی JEL: I38, O24, Q17کلیدواژهها: کشاورزی، آزادسازی، فقر، صنعت، خدمات، ضریب جینی، رشد
2013
11
22
191
210
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58715_febec7db05356f72941d96106bf9b69d.pdf