2024-03-29T08:48:36Z
http://aead.agri-peri.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=19888
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
ریسک تولید و گرایشهای ریسکی کشاورزان زعفرانکار شهرستان تربت حیدریه با تأکید بر شاخص فقر
سمیرا
گلکاران مقدم
اطلاع از رفتار ریسکی کشاورزان در فرایند سیاستگذاری مفید است. لذا این مطالعه با هدف بررسی ریسک تولید زعفران و ارزیابی عوامل مؤثر بر گرایش به ریسک زعفرانکاران شهرستان تربت حیدریه با تأکید بر شاخص فقر با استفاده از دادههای مقطعی سال 1389 شکل گرفت. به این منظور، 91 پرسشنامه در میان کشاورزان زعفرانکار به روش نمونهگیری تصادفی تکمیل شد. در این راستا، از الگوی جاست و پاپ (1979) به منظور بررسی عوامل مؤثر بر ریسک تولید استفاده شد. شاخص ریسکگریزی بهرهبرداران از طریق پارامتر ریسک ارائه شده موسکاردی و دیجانوری (1977) محاسبه گردید. همچنین شاخصهای فقر با استفاده از شاخص FGT محاسبه شد. بر اساس نتایج، عوامل سطح زیر کشت، میزان مصرف کود شیمیایی و تعداد دور آبیاری بر ریسک تولید زعفران تأثیر منفی دارند. همچنین اکثریت کشاورزان زعفرانکار منطقه ریسک گریزند. نتایج محاسبه شاخص سرشمار نشان داد که حدود 55 درصد نمونه مورد مطالعه فقیرند و اغلب آنان رفتاری ریسکگریز دارند. شاخص شکاف فقر نیز نشان داد که با کاهش درجه ریسکگریزی زعفرانکاران فقیر، شکاف فقر کاهش خواهد یافت. شاخص شدت فقر هم مبین آن است که با افزایش درجه ریسک پذیری زعفرانکاران فقیر آنها کمتر از فقر رنج خواهند برد. بر اساس نتایج، سن و سطح تحصیلات به ترتیب تأثیر مثبت و منفی در ضریب ریسکگریزی کشاورزان زعفرانکار دارند. همچنین تأثیر متغیرهای نسبت سطح زیر کشت زعفران به کل سطح زیر کشت و نسبت درآمد حاصل از زغفرانکاری به کل درآمد کشاورزی بر متغیر ریسکگریزی زعفرانکاران منفی است. قرارگیری کشاورزان در هسته فقر نیز باعث افزایش سطح ریسکگریزی آنان میشود. طبقهبندی JEL: D1, D81
فقر
گرایشهای ریسکی
زعفران
تربت حیدریه
ریسک تولید
2014
11
22
1
21
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58931_0a4f35ae8f2a15fb337217cc7ccfceb3.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
بررسی هزینههای مبادله تسهیلات دریافتی در بانک کشاورزی مطالعه موردی استان گلستان
سینا
احمدی کلیجی
علی
دریجانی
هزینههای مبادله بالا یکی از ویژگیهای ساختاری مهم بازارهای مالی در کشورهای درحالتوسعه است. هدف این مطالعه نیز بررسی وضعیت هزینههای مبادله دریافت کشاورزان استان گلستان در بانک کشاورزی است. آمار و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل 270 پرسشنامه با روش نمونهگیری تصادفی ساده در سال 1390 از کشاورزان استان جمعآوری شد. برای بررسی این موضوع از الگوهای خطی و لاجیت استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از بین هزینههای مبادله وامگیری در بانک کشاورزی، هزینه فرصت و هزینه مستقیم دریافت تسهیلات بیشترین هزینههای مبادله وامگیریاند و عوامل مؤثر بر افزایش هزینه مبادله سبب کاهش ورود کشاورزان به بانک کشاورزی میشوند. در راستای کاهش هزینههای مبادله و مساعدت به توسعه بخش کشاورزی، گسترش شعب بانکی در مناطق روستایی و کاهش نظام بروکراتیک از جمله مواردی است که توصیه میشود.طبقه بندی JEL: G21 ، G28
هزینههای مبادله
تسهیلات
بانک کشاورزی
الگوی خطی
الگوی لاجیت
استان گلستان
2014
11
22
23
39
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58932_59d0be6237ea16abf5fcc848a7074fd9.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
بررسی اثر حذف یارانه گازوئیل بر الگوی کشت در شهرستان ری
سمانه
شیرماهی
غلامرضا
پیکانی
سید ابوالقاسم
مرتضوی
در این پژوهش آثار حذف یارانه گازوئیل بر الگوی کشت محصولات زراعی شهرستان ری بررسی شده است. اطلاعات اولیه تحقیق از روش تکمیل 105 پرسشنامه به دست آمد. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق شامل کشاورزانی از شهرستان ری است که در سال زراعی 1388- 1389 به کشت و کار مشغول بودهاند. جهت بررسی اثر سیاست حذف یارانه گازوئیل از مدل برنامهریزی مثبت (PMP) با رهیافت حداکثر آنتروپی (ME) استفاده شد. اثر حذف یارانه گازوئیل از طریق تغییرات ایجاد شده در قیمت آب و ماشینآلات بررسی شده است. طبق نتایج به دست آمده در قبال سیاست حذف یارانه گازوئیل، سطح زیر کشت تمام محصولات در گروههای اول، دوم و چهارم کاهش و فقط سطح زیر کشت گندم و گلکلم در گروه سوم به ترتیب به میزان 639/26 و 443/5 درصد افزایش یافته است. همچنین در قبال سیاست حذف یارانه گازوئیل، میزان استفاده از نهادهها کاهش و میزان بازده برنامهای هر یک از گروههای اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب به اندازه 833/28، 513/29، 636/29و 143/29 درصد کاهش پیدا کرده است. بنابراین، نتایج نشان میدهد اجرای سیاست حذف یارانه گازوئیل به سود کشاورز نبوده است.طبقهبندی JEL: Q28، L71، C61، C01
یارانه
الگوی کشت
برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP)
حداکثر آنتروپی (ME)
گازوئیل
ری
2014
11
22
41
68
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58933_15924cc6d16e9481e7bcf073a883ca8f.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
ارتباط بین رشد اقتصادی، توزیع درآمد و فقر در مناطق روستایی ایران
صادق
بختیاری
ولی الله
فریادرس
ارتباط بین رشد اقتصادی، فقر و نابرابری درآمد از مباحث ریشهدار در اقتصاد توسعه است. این ارتباط پیچیده به مثلث رشد، نابرابری و فقر تعبیر می شود و یکی از چالشها و معماهای پیش روی اقتصاددانان توسعه و سیاستگذاران است. هدف این مطالعه نیز بررسی آثار متقابل این متغیرها با استفاده از آمار و اطلاعات دوره زمانی 1364-89 در قالب سیستم خودتوضیح برداری، توابع عکسالعمل و تجزیه واریانس در مناطق روستایی ایران است. یافتههای مطالعه حاکی از قدرت توضیحدهی بالای رشد کشاورزی و درآمد ملی در مورد نوسانهای فقر روستایی است، ضمن اینکه آثار متقابل رشد اقتصادی (درآمد ملی) و نابرابری تأیید شد. همچنین نوسانهای نابرابری درآمدی در مناطق روستایی ایران بیشتر توسط خود این متغیر قابل توضیح و فقر و رشد اقتصادی نوسانهای این متغیر را توضیح نمی دهند.طبقه بندی JEL: Q1, I32, P25
رشد اقتصادی
فقر روستایی
نابرابری درآمدی
ضریب جینی
2014
11
22
69
88
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58934_0781faed2d553752dd8e4d45fbb9da49.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
اثر تنش محیطی و افزایش قیمت نهادههای کشاورزی بر الگوی کشت دشت خمین
غلامرضا
زمانیان
مهدی
جعفری
علی
کلایی
افزایش جمعیت، در کنار بحران کمبود و حفظ منابع طبیعی، دولتها را وادار به اتخاذ سیاستهایی در جهت استفاده بهینه از منابع طبیعی و حفظ آن در مقابل آثار مخرب مواد شیمیایی کرده است. هدف این پژوهش بررسی آثار مختلف کاهش میزان آب مصرفی و افزایش قیمت دو نهاده کود و آب، بر الگوی کشت با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی اثباتی مبتنی بر رهیافت بیشترین بینظمی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق جمعآوری 250 پرسشنامه از کشاورزان دشت خمین در فصل زراعی 1390-91 به دست آمده است. نتایج نشان داد که الگوی PMP برآورد شده به خوبی مقادیر سال پایه را باز تولید میکند. اعمال سیاست افزایش هزینههای دو نهاده آب و کود، کاهش تنوع الگوی کشت را به همراه داشته است. بدین ترتیب که مقدار شاخص تنوع الگوی کشت (EI) برای مزارع کمتر از 5 هکتار به ترتیب برابر با 49/0و 6/0 و برای مزارع بیشتر از 5 هکتار 7/0 و 7751/0 به دست آمد. با توجه به نتایج، اعمال همزمان سیاست کاهش موجودی آب و افزایش قیمت آن بههمراه در نظر گرفتن یک سیاست حمایتی از سوی دولت برای جبران هزینههای تحمیل شده بر کشاورزان، سیاستی مطلوب در جهت مدیریت مصرف آب وکود پیشنهاد میشود. طبقه بندی JEL: Q15، C6
الگوی کشت
برنامه ریزی ریاضی مثبت
بیشترین بی نظمی
دشت خمین
2014
11
22
89
110
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58935_b0d8fd7b16bfefd2a86c0483432eda23.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
بررسی و مقایسه مزیت نسبی صادراتی گل شاخهبریده در ایران و کشورهای عمده صادرکننده
محسن
شوکت فدائی
محمد
خالدی
مریم
سروری
مریم
اردستانی
ایران با وجود شرایط مناسب برای تولید و عرضه انواع گل و گیاه زینتی، سهم اندکی در تولید و تجارت جهانی این تولیدات دارد. این مطالعه با هدف بررسی مزیت نسبی صادراتی گل شاخهبریده ایران و مقایسه آن با کشورهای عمده صادرکننده جهان انجام گرفته است. بدین منظور، از شاخص مزیت نسبی آشکار شده استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که تقریباً در تمامی سالهای مورد مطالعه، کشورهای هلند، کنیا، اکوادور، کلمبیا و فلسطین اشغالی دارای مزیت نسبی صادراتی در صادرات گل شاخهبریده و کشورهای ایتالیا، اسپانیا، بلژیک، تایلند، ایالات متحده آمریکا، آلمان، بریتانیا و ایران فاقد این مزیت بودهاند. همچنین با محاسبه ضریب همبستگی شاخص مزیت نسبی گل شاخه بریده ایران در مقابل کشورهای رقیب مشخص شد که رقبای اصلی ایران در بازارهای جهانی کشورهای هلند، کنیا، کلمبیا و تایلندند. لذا اتخاذ سیاستهای مناسب در جهت افزایش مزیت صادراتی گل شاخهبریده ایران ضروری است. طبقهبندی JEL: F10, F14
شاخص مزیت نسبی آشکارشده
گل شاخه بریده
ایران
کشورهای عمده صادرکننده
2014
11
22
111
124
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58936_40686864db41a5951d4ab5c5a1a8c9e5.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
تعیین برنامه کشت بهینه زراعی بخش لاله آباد شهرستان بابل با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی آرمانی
حسن
اسدپور
عطیّه
اباذری
الگوی بهینه کشت برنامهای است که با هدف مدیریت بهینه ترکیب مکانی محصول تدوین میشود. با توجه به گستردگی پهنه مرزی کشور و تنوع اقلیمی مناطق گوناگون، رسیدن به الگوی کشت مناسبی که از آن بتوان حداکثر بهره برداری را از عوامل و نهاده های تولید به دست آورد ضرورتی انکارناپذیر است. هدف اصلی این مقاله به کارگیری مدل برنامه ریزی آرمانی جهت تعیین الگوی بهینه کشت و مقایسه آن با شرایط موجود به منظور دستیابی همزمان به اهداف اقتصادی و زیست محیطی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه در سال زراعی 1389-1390 از بخش لاله آباد شهرستان بابل به دست آمد. جامعه آماری تعداد 350 نفر بهره بردار بودند که 100 نفرشان به صورت تصادفیِ طبقه بندی شده انتخاب شدند و اطلاعات لازم از آنها از طریق تکمیل پرسشنامه اخذ گردید. بر اساس نتایج مطالعه، کشت محصول برنج به منظور پایداری منابع آب و کاهش مصرف کود شیمیایی و حفظ محیط زیست باید کاهش یابد که به جای آن، افزایش سطح زیر کشت سیر و کلزا به منظور افزایش بازده برنامهای (درآمد ناخالص) منطقه پیشنهاد شده است. استفاده از الگوی پیشنهادی درآمد را حدود 10 درصد افزایش می دهد و مصرف منابع مهم دیگر همچون کود شیمیایی، آب و نیروی کار را 9 تا 10 درصد میکاهد که این امر منجر به پایداری منابع و حفظ محیط زیست در منطقه میشود. طبقه بندی JEL : C61، C02
الگوی بهینه کشت
برنامه ریزی آرمانی
محیط زیست
لاله آباد
2014
11
22
125
137
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58937_57b5de7839ed288937d49566b277522e.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
تعیین مقدار بهینه اقتصادی مصرف آب و نهادههای آلاینده محیطزیست در تولید گندم آبی مطالعه موردی دشت سیدان- فاروق شهرستان مرودشت
اسماعیل
فلاحی
صادق
خلیلیان
مجید
احمدیان
استفاده بهینه از منابع، حفظ کیفیت محیط زیست و ارتقای سلامت بومنظام از مؤلفههای اساسی توسعه پایدار است. با این حال، به استناد پژوهشهای صورت پذیرفته، بسیاری از نظامهای کشاورزی با هزینههای بالا و غیرقابل قبول زیستمحیطی در فرایند گذار از کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن در حال گسترشاند. این مطالعه با هدف تعیین میزان بهینه اقتصادی استفاده از آب و نهادههای آلاینده محیط زیست برای تولید گندم آبی در دشت سیدان- فاروق شهرستان مرودشت انجام شد. دادهها و اطلاعات مورد نیاز مربوط به سال زراعی 1389 -90 بوده که از طریق مصاحبه و تکمیل تعداد 106 پرسشنامه و با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دومرحلهای گردآوری شده است. مهمترین نتیجه مطالعه حاضر این است که بهرهبرداران گندمکار نهاده آب و نهاده آلاینده کود اوره را به ترتیب به میزان 2643 مترمکعب و 67 کیلوگرم در هکتار بیشتر از حد بهینه اقتصادی مورد استفاده قرار دادهاند. از اینرو، به کارگیری سیستمهای نوین آبیاری با بازده بالاتر به جای استفاده صرف از ابزارهای قیمتی در مدیریت مصرف آب- که براساس تجربه در منطقه مورد مطالعه عمدتاً ناکارا بوده است- توصیه میگردد. در مورد نهاده کود اوره نیز پیگیری فرایند هدفمند کردن یارانه نهادههای تولید با توجه به حاشیه سود معقول برای کشاورزان در کنار اقدامات ترویجی میتواند آثارمفیدی در راستای بهینهسازی مصرف این نهاده داشته باشد. علاوه بر این، یافتههای این تحقیق نشاندهنده استفاده بهینه از نهاده سم توسط گندمکاران منطقه بوده است.طبقهبندی JEL: D24، Q10، Q25، Q53
مصرف بهینة اقتصادی
محیط زیست
تابع تولید ترانسلوگ
کشاورزی
گندم
2014
11
22
139
162
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58938_0bfea964aa2e9f4baa7353259b581ecc.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
بهینه سازی مصرف انرژی در بخش کشاورزی در منطقه کاشمر
رویا
تیموری راد
محمود
صبوحی صابونی
حمید
محمدی
با توجه به مسئله هدفمندکردن یارانهها و تأثیراتش بر قیمت و به دنبال آن الگوی مصرف نهادهها، باید به بهینهسازی مصرف نهاده انرژی توجه بیشتری کرد. هدف از مطالعه حاضر نیز بهینهسازی مصرف انرژی در بخش کشاورزی منطقه کاشمر با استفاده از اطلاعات سال زراعی1388-1389 است. مدل به کار رفته برنامهریزی چندهدفه با پارامترهای بازهای است. در ابتدا، میزان انرژی ورودی هر یک از محصولات و سهم مصرف انرژی هر نهاده در تولید برآورد شد و سپس با در نظر گرفتن اهداف و محدودیتها به بهینهسازی مصرف انرژی در بخش کشاورزی منطقه مورد مطالعه پرداخته و الگوی کشت بهینه با در نظر گرفتن سطوح مختلف نهاده در دسترس ارائه شد. در نهایت، با توجه به همارزهای انرژی نهادهها، مقادیر بهینه مصرف انرژی برای هر یک از نهادهها در سطوح مختلف ریسک محاسبه و با مقادیر واقعی مقایسه شد. نتایج نشان داد که در شرایط بدون ریسک در مقایسه با شرایطی که در آن مقادیر ریسک 65/1 و 96/1 در نظر گرفته شد، اختلاف بین مقادیر واقعی و بهینه مصرف انرژی نهادهها کمتر است. در شرایطی که ریسک در مدل لحاظ میشود، اختلاف مقادیر بهینه و واقعی مصرف انرژی بیشتر شد. نهاده آب در کلیه سطوح بیشترین اختلاف را در مقادیر بهینه و واقعی داشت و کود نیترات کمترین اختلاف را نشان داد. در پایان، استفاده از محصولاتِ با نیاز آبی کمتر و تعیین میزان انرژی ورودی روشهای مختلف آبیاری و همچنین استفاده بهینه و کارا از سایر نهادهها توصیه میشود. طبقه بندی JEL: C61
بهینهسازی
مصرف انرژی
بخش کشاورزی
برنامهریزی چندهدفه
2014
11
22
163
186
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58939_9a252bb50e579b9166f2438b9ea18a76.pdf
اقتصاد کشاورزی و توسعه
1022-4211
1022-4211
1393
22
3
تأثیر کاهش یارانه صادرات ترکیه بر صادرات سیب ایران
سید سعید
حسینی نژاد
رضا
رضا مقدسی
سولماز
شمس الدینی
مطالعه حاضر به بررسی تأثیر کاهش یارانههای صادراتی کشور ترکیه در صادرات محصول سیب ایران می پردازد. کاهش یارانههای صادراتی ترکیه می تواند به صورت غیرمستقیم و از طریق افزایش قیمت محصول ترکیه بر صادرات محصول ایران اثر بگذارد. لذا در این مطالعه به برآورد تجربی سیستمهای تقاضای وارداتی دیفرانسیلی مشتمل بر الگوی روتردام، مدل AIDS، مدل CBSو مدل NBR با استفاده از روشهای اقتصادسنجی مبتنی بر دادههای ترکیبی پرداخته شده است. به این منظور، دادههای سری زمانی صادرات محصول سیب ایران و ترکیه به ده کشور مقصد مشتمل بر بحرین، بلغارستان، مصر، عراق، کویت، قطر، رومانی، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و انگلستان در طی سالهای 1997-2009 به کار گرفته شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که کاهش یا حذف یارانههای صادراتی ترکیه از لحاظ آماری تأثیر معنی داری بر میزان صادرات سیب ایران ندارد و ممکن است سایر عوامل نقش بسیار مهمتری در این زمینه ایفا کنند. این عوامل را می توان شامل سلیقه، کیفیت محصول، بهداشت، بستهبندی و درجه بندی، تبلیغات، بازاریابی مناسب و غیره دانست.طبقه بندی JEL : C01, H23, Q17
سیب
صادرات ایران
یارانههای صادراتی ترکیه
مدل روتردام
مدل AIDS
مدل CBS و مدل NBR
2014
11
22
187
210
http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58940_9de70a12a1bbf78fc7880853c5f350b1.pdf