اندازه گیری انواع کارایی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها مطالعه موردی پسته کاران شهرستان زرند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مؤسسه پژوهشهای برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی (نویسنده مسئول)

2 استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل

چکیده

در این مطالعه انواع کارایی شامل فنی، تخصیصی، اقتصادی، مدیریتی و کارایی مقیاس برای پسته کاران شهرستان زرند ، با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها اندازه گیری شد . سطح زیرکشت پسته در این شهرستان در دو دشت زرند و سیریز تمرکز یافته است . به دلیل
سال آوری درخت پسته، داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای به صورت میانگین برای سالهای 1383 و 1384 جمع آوری گردید. کارایی فنی در دو حالت شرایط بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس محاسبه و مقایسه شد . در حالت بازده متغیر نسبت به مقیاس، کارایی فنی به دو کارایی مدیریتی و کارایی مقیاس تجزیه شد . علاوه بر این، میانگین مصرف واقعی نهاده ها در دو دشت با میانگین مصرف مطلوب نهاده ها - که از مدل استخراج شد - مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میانگین کارایی فنی برای دشتهای زرند و سیریز به ترتیب حدود 52 و 62 درصد می باشد . میانگین کارایی فنی خالص یا کارایی مدیریتی و میانگین کارایی مقیاس
برای دشت زرند به ترتیب حدود 75 و 71 درصد و برای دشت سیریز به ترتیب حدود 87 و 70 درصد است . همچنین میانگین کارایی تخصیصی و کارایی اقتصادی برای دشت زرند به ترتیب حدود 54 و 38 درصد و برای دشت سیریز به ترتیب حدود 65 و 57 درصد می باشد . بنابراین می توان گفت پسته کاران دشت سیریز از پسته کاران دشت زرند کاراترند و پسته کاران هر دو دشت پتانسیل زیادی برای افزایش انواع کارایی خود دارند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Measuring different efficiencies with data envelopment analysis Case study: Pistachio producers in Zarand

نویسندگان [English]

  • S Moazeni 1
  • A.R. Karbasi 2
1 Researcher in Agricultural Planning and Economic Research Institute, Tehran, Iran
2 Assistant Pro., University of Zabol, Iran
چکیده [English]

In this study, using Data Envelopment Analysis (DEA) method,
the different efficiencies including technical, allocative, economic,
managerial in addition to scale efficiency for pistachio producers in
Zarand were measured. Cultivation area was concentrated into Zarand
and Siriz plain. Because pistachio gardens are confronting to
biannually high yield, data were collected in average for the years
2004-2005 by two-stage cluster sampling method. Technical
efficiency in both constant and variable returns was measured. In
variable return to scale, technical efficiencies were analyzed into
managerial and scale efficiency. Furthermore, average of real and ideal usage of inputs was comprised. Results indicated that average technical efficiency for Zarand and Siriz plain were about 52 and 62 percent respectively. Average pure technical efficiency or managerial efficiency and scale efficiency for Zarand plain were about 71 and75 percent, and for Siriz plain they were about 87 and 70 percent. Also, average allocative and economic efficiency for Zarand plain were about 54 and 38 percent and for Siriz plain they were about 65 and 57 percent. Therefore, pistachio producers in Siriz plain were more efficient than Zarand plain, and pistachio producers in both two plains, had a high potential for increasing kinds of their efficiency indexes. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agriculture
  • Production
  • Efficiency
  • Pistachio
  • Zarand
  • Siriz

مراجع

  1. امامی میبدی، علی( 1379 )، اصول اندازه گیری کارایی و بهره وری، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران.
    2. فریادرس، ولی الله ، امیرحسین چیذری و ابراهیم مرادی ( 1381 )، اندازه گیری و مقایسه کارایی پنبه کاران ایران ، فصلنامه اقتصاد کش اورزی و توسع ه، سال دهم،. شماره 40 ، ص 89 ، زمستان 1381
    3. قدوسی و منعم ( 1383 )، ارزیابی، رتبه بندی و ارایه راهکار های کمی بهبود عملکرد مجموعه مقالات چهارمین کا رگاه فنی ارزیابی ،DEA شبکه های آبیاری با استفاده از عملکرد سیستم های آبیاری و زهکشی، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران.
    4. محمدی، ه و و . بریم نژاد( 1384 )، مطالعه کارایی های فنی، اقتصادی، تخصیصی و مقیاس در تعاونیهای تولید با استفاده از دو روش مرز تصادفی و تحلیل ف راگیر داده ها : مطالعه موردی دشت قمرود استان قم، پنجمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی
    ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
    5. مؤمنی، ب.، س. ح. گلمایی، ا. پورزند و ی. لطفی ( 1383 )، ارزیابی عملکرد شبکه آبیاری و زهکشی سد گرگان با استفاده از روش تحلیل پوش شی داده ها پژوهشنامه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خزر، فصلنامه کشاورزی ،سال ،(DEA) . دوم، شماره 3.6. 6. 6.مرادی، ا. و ا. مرتضوی ( 1382 )، کاربرد تابع مسافت در اندازه گیری رشد بهره وری مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس اقت صاد کشاورزی ایران، ،TFP کل نهاده ها دانشگاه کرج.
    7. یگانی ( 1382 )، تعیین میزان کارایی و بهره وری کشتارگاه های صنعتی مرغ گوشتی با استفاده از روش های اقتصادسنجی و برنامه ریزی ریاضی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
    8. Farrel, M. J. (1957), The measurement of productive efficiency,Journal of Royal Statistical Society, Series A, 120, art 3, pp81-253.
    9. Heshmati, A. and SC. Kumb Kar (1997), Estimation oftechnical efficiency in Swedish crop farms: A panel data
    approach, Journal of Agricultural Economics, 48: 22-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار