بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر تقاضای صادرات پسته ایران

نویسندگان

چکیده

چکیده
ایران همواره از نظر تولید و صادرات پسته در جهان رتبه اول را به خود اختصاص داده است، اما بعد از حضور آمریکا در بازار این محصول، سهم ایران در بازارهای جهانی رفته‌رفته تنزل پیدا کرده به طوری که علی‌رغم افزایش صادرات پسته ایران، سهم کشور از بازار جهانی این محصول از لحاظ ارزش از 58 درصد در سال 2000 به 31 درصد در سال 2008 کاهش یافته است که این امر نشان از تضعیف جایگاه ایران در بازارهای بین‌المللی این محصول دارد. از این رو شناخت عوامل مؤثر بر تقاضای صادرات این محصول در طی سالیان گذشته می‌تواند به بهبود جایگاه کشور ایران در بازارهای جهانی کمک شایان توجهی کند. بدین‌منظور برای بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر تقاضای صادرات پسته ایران، کشورهایی که بیشترین سهم واردات را از پسته ایران طی دوره زمانی 1997- 2006 داشته‌اند انتخاب شدند و با استفاده از داده‌های پانل اقدام به براورد تابع تقاضای صادرات این محصول شد. نتایج مطالعه نشان داد که عواملی نظیر قیمت صادراتی پسته ایران و شوک ناشی از وجود سم آفلاتوکسین در سال 2004 اثر منفی و معنی‌دار و متغیرهای قیمت جهانی پسته و درآمد سرانه واقعی اثر مثبت و معنی‌دار بر واردات پسته ایران داشته‌اند. متغیر نرخ ارز نیز اثر معنی‌داری از خود نشان نداد. بنابراین توجه به سرمایه‌گذاری اصولی در تولید و بازار پسته (نظیر توسعه روشهای مناسب کاشت، داشت و برداشت و توجه به سم آفلاتوکسین) می‌تواند سهم صادراتی کشور را در بلند مدت تقویت نماید.

طبقه‌بندی JEL: F12، Q17
کلیدواژه‌ها:
ایران، پسته، تابع تقاضای صادرات، داده‌های پانل

عنوان مقاله [English]

Analyzing Affective Economical Factors on Demand Export of Iran\'s Pistachio

نویسندگان [English]

  • A. Pishbahar
  • Gh. Dashti
  • R. Zohouri Kahnamoei
  • H. Raheli
  • J. Hosseinzad
چکیده [English]

Abstract
Iran always has first rank of pistachio production and exports in the world, but Iran’s share in world markets decreased after that United State entered in this market. It was to the point that in spite of increasing its pistachio exports, its world value share decreased from 58 percent in 2000 to 31 percent in 2008. It shows that Iran's position weaken in international market. Therefore, considering affective factors on the export demand during the past years, could improves Iran's position in the world market. Thus, the greatest importer countries of Iran’s pistachio during 1997-2006 were selected and the Iran pistachio export demand function was estimated with panel data. The results showed that Iran’s pistachio export price and the shock caused by Aflatoxin poisoning in 2004, have significantly negative effect, and the world price and real per capita income have significantly positive effect on imports of Iran’s pistachio. Also, variable exchange rate showed insignificant effects. Therefore, considering investments on production and marketing of pistachio (i.e. suitable implanting, growing and harvesting methods and also considering Aflatoxin poison) could improve export share of Iran in long-run.

JEL Classification: F12, Q17

Keywords:
Export Demand Function, Iran, Panel Data, Pistachio