تعیـین الگوی بهینه کشت همسو با کشاورزی پایدار با استفاده از برنامه‌ریزی فازی کسری با اهداف چندگانه مطالعه موردی استان خراسان شمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

      در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از داده‌های مقطع زمانی سال زراعی1384-85 برای استان خراسان شمالی و همچنین برنامه‌ریزی فازی کسری با اهداف چندگانه، الگوی کشت همسو با کشاورزی پایدار تعیین و با الگوی بهینه برنامه‌ریزی خطی ساده و الگوی کشت فعلی منطقه مقایسه شود. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی دو مرحله‌ای از طریق تکمیل 627 پرسشنامه از سطح 55 روستای خراسان شمالی به‌دست آمد. یافته‌های این بررسی در سطح بهره‌برداری‌های بزرگ نشان داد که الگوی حاصل برنامه‌ریزی خطی ساده بسیار به الگوی کشت فعلی منطقه نزدیک است، در حالی‌که الگوی حاصل برنامه‌ریزی فازی کسری برای دستیابی به پایداری با الگوی حاصل برنامه‌ریزی خطی ساده و الگوی کشت فعلی منطقه اختلاف چشمگیری دارد، به گونه‌ای که با ملاک قرار دادن برنامه‌ریزی فازی کسری از تنوع کشت کاسته می‌شود و الگوی کشت در اراضی آبی بزرگ مقیاس استان به سمت گندم و در اراضی دیم به سمت گندم و عدس تغییر می‌یابد. با در نظر گرفتن این الگوی کشت، میزان بازده برنامه‌ای نسبت به الگوی کشت فعلی 51 درصد کاهش نشان می‌دهد. این نتیجه در مورد بهره‌برداری‌های کوچک مقیاس تا حدودی متفاوت است و الگوی کشت فعلی برای همسویی با اهداف پایداری کمتر دستخوش تغییر می‌شود، به گونه‌ای که الگوی کشت اراضی آبی در برنامه‌ریزی فازی کسری به سمت محصولات گندم، جو و پنبه و در اراضی دیم به سمت گندم، جو و عدس تغییر می‌یابد. در این حالت میزان بازده برنامه‌ای نسبت به الگوی کشت فعلی تنها 19 درصد کاهش می‌یابد.   طبقه‌بندی JEL : Q01-C61 - Q19-Q18      

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining optimal cultivation model corresponding with sustainable agricultureApplication of Multiple-objective Linear Fuzzy Fractional Programming (Case study: North Khorasan Province)

چکیده [English]

     By using cross-section data of 1384-85 of North Khorasan Province and Multiple-objective Linear Fuzzy Fractional Programming, this article tries to represent cultivation model corresponding with sustainable agriculture, and compares this model with result of simple Linear Programming and present cultivation model. Data were gathered through filling out 627 questionnaires from 55 villages by using two-stage random sampling method. Results of large- scale farms showed that the model offered by linear programming model is near to present cultivation model, meanwhile there is non-negligible difference between sustainable cultivation model and results of linear programming model and present cultivation model. Multiple-objective Linear Fuzzy Fractional Programming will reduce diversification of cultivation model. Based on this programming model, in large-scale farms, irrigated lands cultivation model, will change to wheat and in rain-fed lands, cultivation model will change to wheat and lentil. Also, this optimal cultivation model will reduce Gross Margin of present cultivation model by 51 percentages. This result in short-scale farm is different, to some extent. In order to gain sustainable cultivation model it is not necessary to make change a lot in present cultivation model, in short-scale farms irrigated lands cultivation model, will change to wheat, barley and corn and rain-fed lands cultivation model will change to wheat, barley and lentil. In this status, this optimal cultivation model will reduce Gross Margin of optimal cultivation model of present cultivation model by 19 percentages.   JEL calcification C61 – Q01 – Q18 – Q19