ارزیابی‌و براورد ظرفیتهای‌صادراتی‌ محصولات‌کشاورزی‌ ایران به‌کشورهای عضواتحادیه ‌اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

  مقاله‌‌ حاضر باهدف ارزیابی ‌‌ظرفیت‌ صادراتی محصولات کشاورزی به کشورهای عضو اتحادیه ‌اروپا با استفاده از شاخصهای‌ براورد پتانسیل ‌تجاری، مزیت‌نسبی ‌‌و شاخص‌ کسینوس طی دوره ‌زمانی 1999-2003 تدوین ‌‌شده‌ است. نتایج‌ پژوهش ‌نشان می‌دهد‌ که بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا (22کشور از 25کشور) با کسب شاخص کسینوس با حد پایین56/0 و حد بالای 71/0، دارای درجه اکمال تجاری بالقوه بالایی با ایران هستند. نزدیک به یک‌بودن این شاخص نشان می‌دهد که امکان افزایش صادرات ایران به این‌کشورها وجود دارد و این کشورها می‌توانند بازار مناسبی برای صادرات ایران به حساب آیند. البته ایران باید استانداردهای لازم این اتحادیه از جمله مقررات‌بهداشتی، مقررات‌فنی‌و استانداردهای‌اجباری و غیره را رعایت کند.   از مجموع 307 کالای صادراتی دارای مزیت نسبی ایران، 63 مورد جزو محصولات کشاورزی بوده است (یک ‌پنجم از محصولات صادراتی دارای مزیت نسبی ایران را محصولات کشاورزی تشکیل می‌دهند) که از این تعداد فقط 7 محصول شامل خیار و خیارترشی؛ نخود رسمی؛ پسته؛ خرما؛ هسته‌و مغزهسته زردآلو، هلو یا آلو؛ شیره ‌و عصاره‌های نباتی از رازک؛ انواع مواد اولیه نباتی مورد استفاده در رنگرزی یا دباغی از بازار مناسبی در اتحادیه اروپا برخوردارند.   محصولات کشاورزی دارای بالاترین پتانسیل صادراتی ایران به 9 کشور لهستان، سوئد، اسپانیا، بلژیک، هلند، انگلیس، فرانسه، ایتالیاو آلمان تعلق داشته است. آلمان با 40محصول کشاورزی دارای پتانسیل وارداتی از ایران در میان اعضای اتحادیه اروپا رتبه اول را دارد. از این 40 محصول، در بیش از 30 درصد کالاها هیچ استفاده‌ای از این پتانسیل صورت نگرفته و یا استفاده از ظرفیت آن کمتر از 15 درصد بوده است. در این باره جدولهای‌ کالایی مشتمل بر محصولات کشاورزی دارای مزیت نسبی صادراتی ایران بر اساس کدهای شش ‌رقمی HS به کشورهای عضو اتحادیه اروپا، اطلاعات مفیدتری از ظرفیتهای ‌بالقوه، میزان صادرات تحقق‌یافته ‌و ظرفیتهای استفاده‌‌نشده ارائه می‌‌کند و می‌تواند مبنایی برای اعمال کاهش ‌تعرفه‌ها‌و دسترسی به بازار اتحادیه اروپا قرار گیرد.          

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An estimation of the export potentials of Iran agricultural products to the EU

چکیده [English]

The purpose of this article is to give an estimation of Iran’s export potentials of agricultural products to 25 member countries of the European Union by using and applying appropriate methods of estimating trade potentials, comparative advantage and cosine index during 1999-2003. The study shows that many EU member countries have a great trade complementarily with Iran. An index value close to unity indicates the possibility of exporting much more to these countries. EU is a considerably big market for these products and would be accessible if EU’s import requirements are fully met. Out of 307 Iran’s exportable goods with comparative advantages, 63 counts for agricultural products. Iran currently exports only 7 items comprising of cucumber, pistachio, date, peach, hop-plant syrups pea and some vegetable raw materials used in dyeing or tanning industries. The agricultural products with the highest export potentials have been exported to 9 countries of Poland, Sweden, Spain, Belgium, England, France, Italy, Netherlands and Germany. The first place in importing these products from Iran belongs to Germany with more than 40 potential items. Providing tables by exporting agricultural products on a 6-digit HS basis, the article concludes that Iran has much more unutilized potentials in these export sectors that could be utilized as a basis to impose lower tariffs on these products and thus achieving a greater market access through well informed trade negotiations with the EU.