بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی صنعتی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

  در این مقاله مزیت نسبی و شاخصهای حمایتی برای محصولات زراعی صنعتی شامل آفتابگردان، پنبه آبی، سویای بهاره آبی و چغندرقند در سطح ملی برای سال 83 با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی ( PAM ) محاسبه و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج مطالعه حاضر در خصوص شاخص مزیت نسبی ( DRC ) محصولات زراعی نشان می‌دهد که ایران در تولید محصولات پنبه آبی و سویای بهاره آبی دارای مزیت نسبی است؛ به عبارتی تولید محصولات فوق در داخل کشور باصرفه‌تر از واردات آنهاست، در حالی که آفتابگردان وچغندرقند دارای مزیت نیستند. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول ( NPC ) برای پنبه و سویا نشان می‌دهد که قیمت بازاری این محصولات کمتر از قیمت سایه‌ای آنهاست؛ به عبارت دیگر سیاستهای دولت باعث شده است قیمت این محصولات در داخل کشور کمتر از قیمت مرزی در نرخ سایه‌ای ارز باشد و مبین اعمال مالیات ضمنی بر تولیدکنندگان این محصولات است. نتایج شاخص حمایت اسمی نهاده‌ها ( NPI ) در مورد محصولات زراعی مورد مطالعه نمایان می‌سازد که زارعان درخصوص نهاده‌های قابل تجارت مورد حمایت قرار گرفته‌اند و به عبارتی کشاورزان این نهاده‌ها را به صورت یارانه‌ای و ارزانتر از قیمت مرزی آنها خریداری کرده و در تولید محصول مورد استفاده قرار داده‌اند. شاخص EPC یا ضریب حمایت مؤثر نیز برای آفتابگردان و چغندرقند وجود حمایت مؤثر و هدفمند دولت از این محصولات و برای سایر محصولات عدم حمایت مؤثر و هدفمند دولت را نشان داده است.   طبقه‌بندی JEL : , Q18 Q28       

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on industrial crop production comparative advantage

چکیده [English]

The main purpose of this study is to analyze comparative advantage and protection indices of industrial crop productions during 1383. For this purpose Domestic Resource Cost Index and Policy Analysis Matrix have been used.
The results indicated that Iran has had comparative advantage in Irrigated Cotton and Soybean production. On the contrary, Iran showed that it hasn’t had comparative advantage in Sugar beet and Flower seed production.
Results also revealed that the private values of Cotton and Soybean are less than their social values. Respondent told that governmental policies have imposed some taxes on producers. But for all of farming crops in this paper, farmers have been protected in tradable inputs.
At last, the effective protection coefficients generally indicated an affective protection on sugar beet and flower seed.
JEL Classification: Q18, Q28