قیمتگذاری آب کشاورزی در ایران مطالعه موردی اراضی زیر سد طالقان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

   این پژوهش به منظور تعیین ارزش بازده نهایی آب‌آبیاری، محاسبه هزینه تمام‌شده آب کشاورزی، براورد متوسط هزینه تولید یک هکتار محصولات گروههای مختلف بهره‌برداری، تعیین کشش قیمتی تقاضای آب کشاورزی و تعیین نرخ آب به روش گاردنر در سال 1375 در دشت قزوین انجام شده است. در این تحقیق زمینهای تحت پوشش سد طالقان، براساس هزینه تمام‌شده آب و فاصله کانال تا محل آبگیر سد، به پنج ناحیه همگن تقسیم شدند. داده‌های مورد نیاز تحقیق از 127 بهره‌بردار با استفاده از روش نمونه‌گیری از 27 آبادی منطقه جمع‌آوری گردید. در پژوهش حاضر از روشهای برنامه‌ریزی خطی، اقتصادسنجی و اقتصاد مهندسی جهت تعیین تقاضای آب آبیاری و قیمت سایه‌ای آب استفاده گردید. در این راستا از نرم‌افزارهای QSB و TSP بهره گرفته شد.   نتایج تحقیق نشان داد کشش قیمتی محاسبه شده در بیشتر نواحی منفی و کوچکتر از یک و مبین کشش‌ناپذیر بودن تقاضای آب نسبت به قیمت است. همچنین ارزش بازده نهایی آب کشاورزی بیشتر از آب‌بهای دریافتی در منطقه می‌باشد. متوسط نرخ یک مترمکعب آب آبیاری در منطقه به روش گاردنر معادل 65 ریال محاسبه شد. ارزش بازده نهایی یک مترمکعب آب آبیاری (قیمت سایه‌ای آب) در نواحی 5 گانه مورد مطالعه برای گروه‌ بهره‌برداری دارای زمین کمتر از 10 هکتار به‌ترتیب 65، 148، 190، 230 و 102 ریال و برای گروه بهره‌برداری دارای زمین بیشتر از 10 هکتار به‌ترتیب 208، 113، 77، 69 و 120 ریال براورد گردید.         

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Irrigation water pricing in Iran A case study on land downstream of Taleghan dam

چکیده [English]

   The purposes of this study were to determine the value of marginal product of irrigation water, to determine the cost of irrigation water, to estimate cost of production per hectare for different groups, to determine the price elasticity of water demand and determine the water price by Gardner method.   This study is carried out in Ghazvin plain in 1995.The irrigation area under Taleghan dam was divided into five homogenous regions, on the basis of the providing cost for water and the length of the water canal. Then, the required data were obtained from 127 farmers who were selected from 24 villages of Ghazvin plain by sampling method. In this study, water demand function, the values of marginal production were estimated by linear programming, Econometric and engineering economic methods. Results showed that:   Price elasticity was less than one and demand for water relative to its price tends to be inelastic. The value of marginal production of water was more than the price received by authorities. Average price of irrigation water is estimated about 65 rials per (m3) by Gardner method. The value of marginal product of water for farmers groups (10 ha) was 208, 113, 77, 69 and 120 rials, respectively.