بررسی بازده سرمایه‌گذاری در تحقیقات ارقام اصلاح شده جو دیمدر کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

   به منظور توجیه سیاستگ ذ اران در تخصیص اعتبارات کافی به امرتحقیقات کشاورزی، لزوم تعیین بازده سرمایه‌گذاری در تحقیقات کشاورزی احساس می‌شود. هدف از ا ن جا م این تحقیق نیز اولاً تعیین بازده سرمایه‌گذاری در تحقیقات ارقام جدید اصلاح شده جو دیم شامل دو رقم ایذه در استان کهگیلویه و بویراحمد و سرارود 1 در استان کرمانشاه با بهره‌گیری از نسبت منفعت به هزینه ( B/C ) و ثانیاً تعیین میزان پذیرش این نوآوری‌ از سوی جوکاران با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) بوده است. در راستای این دو هدف، به بررسی و مقایسه میانگین عملکردها در گروههای مختلف جوکاران از نظر نمره پذیرش نوآوری پرداخته شد ه است .   اطلاعات این تحقیق ب ه صــورت داده‌های مقطعــی در سال زراعی 1380 - 81 توسط پرسشنامه و با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده ( SRS ) از 192 جوکار دیم در دو استان کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه جمع آوری گردیده است .   نتایج این پژوهش نشان می‌ د ه د که متوسط هزینه اصلاح و معرفی یک رقم جو دیم، به قیمت سال 1381، برابر با 874 میلیون ریال و میانگین وزنی هزینه ترویج در یک هکتار جو دیم معادل 722 ریال است . در استانهای مورد مطالعه به کارگیری ارقام اصلاح شده جو دیم باعث 8592 هزار تن افزایش در تولید جو دیم، یعنی 5/8 میلیارد ریال سود، شده است. با احتساب هزینه‌های تحقیق و ترویج، نسبت منفعت به هزینه اصلاح و معرفی ارقام جو ایذه و سرارود 1 به ترتیب برابر با 36/3 و 66/7 محاسبه گردید ه است . این مقادیر به دلیل بیشتر بودن از عدد یک نشاندهنده توجیه اقتصادی بسیار خوب سرمایه‌گذاری در امر تحقیقات اصلاح و معرفی ارقام جدید جو دیم است . نتایج همچنین نشان داد جوکاران پذیرنده ارقام ایذه و سرارود 1 از میانگین عملکرد بالایی نسبت به جوکاران نپذیرنده این ارقام برخوردارند ، ب ه طوری که در نمونه مورد بررسی، شکاف میانگین عملکرد دو گروه پذیرنده و نپذیرنده ارقام ایذه و سرارود 1 به ترتیب 679 و 530 کیلوگرم در هکتار بوده است. همچنین در دو استان مذکور، جوکاران ِ دارای نمره پذیرش نوآوری بالاتر، میانگین عملکرد بالاتری نیز دا شتند.            

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of returns to research investment in researches on improved rainfed barley in Iran

چکیده [English]

About 62% of the total of barley (Hordeum vulgare) is cultivated through dry farming in Iran. Investment in agricultural research is most important factor in agricultural growth and development. The main purpose of this study was economic evaluation of investment in agricultural research by method and calculation of innovation acceptance score for farmers. Improved rainfed barley included in the study were Ezeh in Kohgiloyeh-va-Boyerahmad and Sararood1 in Kermanshah provinces. Data were collected from farmers by a survey method and registered information in agricultural centers and institutes. A sample of 192 producers in two provinces of Iran were selected by the stratified random sampling method and data collected by filling out questionnaires for crop year 2002-2003. Farmers were classified in two main groups, acceptor and unacceptor group new rainfed barley cultivars. For measuring farmers' innovation acceptance score, analytic hierarchy process (AHP) method was used. Return of investment in agricultural research was calculated by benefit-cost ratio (BCR) method. Results of this research showed that rainfed barley breeding cost, based on prices in 2002, was 874 million rials and weighted average of extension cost in wheat farms was 722 rials per hectare in the whole country. On the other hand, new cultivars have more yield than the formers cultivar. Also, utilization of these cultivars at least increased production and farmers benefit, 8592000 ton and 8.5 billion rials respectively. The results showed that benefit cost ratio of investment in rainfed barley breeding was more than one, and one rial cost made 3.36 to 7.66 rials benefit. The results of this study also revealed that there were significant yield differences among 3 levels of innovation acceptance score of farmers. Consequently, increasing innovation acceptance score will cause increasing barley yield mean. Finally, some recommendations are made for agricultural research budget improvement.