بررسی و تحلیل ظرفیت اشتغال‌زایی بخش کشاورزی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

    در مقاله حاضر اشتغال‌زایی بخش کشاورزی و زیربخش‌های آن در دوره 1340-1382 مطالعه شده است. رویکرد این مطالعه، ارزیابی پتانسیل اشتغال‌زایی بخش برمبنای عوامل پایه‌ای تولید، سطح اشتغال موجود، سرمایه و زمینه‌های اشتغال‌زایی زیربخش‌های کشاورزی است. با توجه به گسترش فناوری تولید در قالب بهبود مکانیزاسیون، ارتقای بهره‌وری نیروی کار، گسترش مهارت و سطوح تخصص در فعالیتهای بخش کشاورزی، افزایش قابل توجه بازده تولید، گذار کشاورزی از تولید سنتی به پیشرفته و استفاده از فناوریهای نوین، اشتغال‌زایی بخش کشاورزی متناسب با سهم فعالیتهای بخش در اقتصاد ملی است و نمی‌توان انتظار نامعقول و دستوری از اشتغال‌زایی بخش کشاورزی داشت. این مقاله با استفاده از الگو‌های مبتنی بر مدل تصحیح خطا، پتانسیل اشتغال در چهار زیربخش کشاورزی (زراعت و باغبانی، دام و طیور، جنگلداری، شیلات) را در برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی و تحلیل کرده است.   یافته‌ها نشان می‌دهد ظرفیت ایجاد اشتغال پایدار و مولد براساس الگوهای براوردی در زیربخش‌های کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی بر مبنای کشش اشتغال نسبت به سطح زیرکشت، رشد ارزش‌افزوده بخش، روند فناوری تولید و انباشت سرمایه پایین است. رفع این نقص نیازمند تغییر ترکیب شاغلان، تخصص‌گرایی، رونق فناوری اطلاعات و ارتباطات همراه با افزایش تعداد دانش آموختگان دانشگاهی در مناطق روستایی و به طورکلی جذب تازه‌واردان به بازار کار از طریق انجام سرمایه‌گذاری‌های مکمل دولت در بخش کشاورزی است. توانمندسازی زنان و جوانان از طریق آموزشهای فنی و حرفه‌ای در مناطق روستایی نیز می‌تواند در بهبود جذب نیروی کار در بخش روستایی و حفظ سطح اشتغال پایدار مؤثر باشد.      

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Examination of Job-Creation Capacity in Iranian Agriculture

چکیده [English]

   The main purpose of this study is to appraisal of Iranian agriculture job-creation and its sub-sectors potentials during 1962-2004. For a variety of reasons, including the decline in agriculture value added share in GDP, the growth of service sector employment, expansion of information technology, enhancing factors productivity, and rise in educated labor force, the structural changes in production and employment is inevitable. The share of Agriculture employment in total of employment has decreased since1956 (65 percent in 1956 to 22.7 in 2006). The hypothesis of this paper is that agriculture potential to job-creation is lesser than manufacturing and service sectors. The demand elasticity of labor force with respect to technology changing, value added, area harvested and capital accumulation estimated using VAR approach reveals significant but low parameters. Based these findings, it is recommended to policymakers to take a new policy to expand complementary investment to create jobs in agriculture sector. The government complementary investment in agriculture sector and youth empowerment, women and men by technical training especially in rural area, can affect on enhancing absorption labor force to keep sustainable employment rate in this sector.